ผิวขรุขระของมะระจีน หรือเรียกสั้นๆ ”มะระ” เด็กหรือแม้กระทั่งผู้ใหญ่บางคนมักจะเมินหน้าหนี ด้วยรสขมนำ จนยากที่คนไม่ชอบจะฝืนกลืนลงได้ ด้วยเหตุผลเดียวกันนี้มะระจึงนิยมกินกันเพียงเฉพาะแค่ในแถบเอเชีย เช่น ไทย จีน อินเดีย เวียดนาม ฟิลิปปินส์ และอินโดนีเซีย

รสขมของมะระเกิดจากสาร โมมอร์ดิซิน (Momordicin) สารอัลคาลอยด์ที่ดีต่อผู้ป่วยเบาหวาน เนื่องจากช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด โดยออกฤทธิ์คล้ายสารอินซูลิน จึงแนะนำว่าให้ผู้ป่วยเบาหวานดื่มน้ำมะระคั้นสด 4 ช้อนโต๊ะ วันละ 3 ครั้ง มะระยังมีสรรพคุณช่วยย่อยอาหาร ขับพยาธิ แก้ร้อนใน กระหายน้ำ และเป็นยาระบายอ่อน

เป็นพืชตระกูลเดียวกับบวบ แตงกวา ฟัก (CUCURBITACEAE) ที่อยู่คู่กับคนเอเชียมาช้านาน ค้นพบครั้งแรกที่ประเทศจีน จากนั้นจึงแพร่หลายไปในประเทศแถบเอเชียและอินเดีย ชื่อสามัญ Bitter melon,ชื่อวิทยาศาสตร์ Momordica charantia L.มี 2 สายพันธุ์ ที่เราคุ้นเคยกันดี คือมะระจีนและมะระขี้นก ซึ่งมะระจีนนิยมรับประทานมากกว่ามะระขี้นก

ลักษณะของต้นมะระ

ลำต้น มะระจีนเป็นพืชเลื้อยลักษณะเป็นเถา มีมือเกาะใช้ยึดพยุงลำต้นให้พันขึ้น
ใบ ลักษณะใบจะเป็นใบเดี่ยว สีเขียว มีของหยักๆ รูปคล้ายฝ่ามือ
ดอก สีเหลืองมีกลีบดอก 5 กลีบ ดอกเป็นดอกไม่สมบูรณ์เพศ ดอกตัวผู้และตัวเมียอยู่คนละต้น
ผล ผลของมะระจีนมีขนาดใหญ่ เนื้อหนา รูปร่างยาว รอบๆผลจะเป็นสันตะปุ่มตะป่ำประมาณ 10 สัน ผลอ่อนสีขาว ผลแก่มีสีเขียว
ขยายพันธุ์ เพาะเมล็ด ชอบความชื้นปบานกลาง แสงแดดเต็มวัน

ด้านโภชนาการ มะระ 100 กรัมจะให้แคลเซียม 21 มิลลิกรัม ฟอสฟอรัส 32 มิลลิกรัม วิตามินซี 85 มิลลิกรัม และวิตามินเอ 1225 หน่วยสากล

ด้วยประโยชน์นานัปการเช่นนี้ มะระจึงเป็นผักที่หลายคนกินประจำ โดยนำมาผัดกับไข่ ต้มกระดูกหมู ต้มน้ำซุป แกงคั่ว หรือกินสดเคียงขนมจีน น้ำพริก แต่ข้อควรระวังคือ เมื่อมะระสุก ผลจะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองแดง เนื้อเละ ซึ่งไม่ควรกินเพราะมีสารซาโปนิน ที่ทำให้เกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน แต่สามารถขูดเนื้อใช้แต้มสิว ลดอาการอักเสบได้

สรรพคุณด้านสมุนไพร : ผลมีฤทธิ์ในการลดระดับน้ำตาลในเลือด ใช้ทาภายนอก แก้ผิวหนังแห้ง ลดอาการระคายเคือง ผิวหนังอักเสบ, ราก รักษาริดสีดวงทวารหนัก แก้บิด ต้มดื่มแก้ไข้, เถา ดับพิษร้อน แก้บิด,เมล็ด ขับพยาธิตัวกลม

ประโยชน์ : เสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรค และปกป้องเซลล์จากการทำลายของสารก่อมะเร็งต่างๆ ,เสริมสร้างกระดูกและฟันให้แข็งแรง ,แก้กระหายน้ำ ด้วยใช้ใบต้มน้ำดื่ม ,บำบัดและรักษาโรคเบาหวาน ลดระดับน้ำตาลในเลือด ,ต้านเชื้อไวรัสและมะเร็ง, ดับพิษร้อนในร่างกาย ,ใช้รากต้มกับน้ำดื่มแก้อาการไข้ ,บรรเทาอาการหวัด ใช้ใบต้มกับน้ำดื่ม ,น้ำคั้นใช้อมแก้ปากเปื่อย, แก้อาการบิด ,เป็นยาระบายอ่อน ,ช่วยรักษาแผลในกระเพาะอาหาร ด้วยใช้ใบนำมาต้มกับน้ำดื่ม ,รักษาริดสีดวงทวารหนัก ,ขับพยาธิตัวกลม ,แก้ตับ ม้ามพิการ บำรุงน้ำดี ,กระตุ้นการทำงานของตับให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ,แก้ท่อน้ำดีอักเสบ ด้วยใช้ใบคั้นเอาแต่น้ำดื่ม ,แก้ลมเข้าข้อ ลดปวดบวมที่เข่า ,ผลสุกคั้นน้ำใช้ทาหน้ารักษาสิวอักเสบ

ข้อควรระวัง : ไม่ควรรับประทานมะระทีมีผลสุก ซึ่งจะทำให้มีอาการคลื่นไส้อาเจียนจากสารซาโปนิน ซึ่งสารนี้มีพิษต่อร่างกาย และไม่ควรทานมะระมากจนเกินไป เพราะจะทำให้ท้องเสีย เนื่องจากมีฤทธิ์เป็นยาระบาย

โดย - โต๊ะข่าวเกษตร คม ชัด ลึก
 

แหล่งที่มา : วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี,www.bittermelon.org, และ www.thaihealth.or.th

ขอบคุณทีมาจาก คม ชัด ลึก