Advertisement
Advertisement
การปฐมพยาบาล คือการช่วยเหลือเบื้องต้นแก่ผู้ได้รับบาดเจ็บก่อนที่จะนำส่งโรงพยาบาล เช่น ในกรณีถูกของมีคมบาดผู้ป่วยมักจะมีโลหิตไหล ควรปฐมพยาบาลด้วยการห้ามเลือดก่อน หลังจากนั้นจึงทำความสะอาดบาดแผลและทำแผล ถ้าเป็นแผลใหญ่ ลึก โลหิตไหลออกมามาก ควรนำส่งสถานีอนามัยหรือโรงพยาบาลทันที
วัตถุประสงค์ของการปฐมพยาบาล
- เพื่อช่วยชีวิต
- ลดความรุนแรง ภาวะไม่พึงประสงค์ เพื่อป้องกันความพิการ
- บรรเทาความเจ็บปวดทรมานและช่วยให้กลับสู่สภาพเดิม
การปฐมพยาบาลที่ดี ผู้ช่วยเหลือควรให้การปฐมพยาบาลอย่างถูกต้อง รวดเร็ว นุ่มนวลและต้องคำนึงถึงสภาพจิตใจของผู้บาดเจ็บ ควรได้รับการปลอบประโลมและให้กำลังใจเพื่อสร้างความมั่นใจว่าจะได้รับการช่วยเหลือและปลอดภัย
อุปกรณ์ปฐมพยาบาล
- สำลี
- ผ้ากอซแผ่นชนิดฆ่าเชื้อ ทำความสะอาด (แอลกอฮอล์)
- คีมสำหรับบ่งเสี้ยน
- ผ้าสามเหลี่ยม
- ผ้ากอซพันแผลขนาดต่างๆ
- กรรไกรขนาดกลาง
- เข็มกลัดซ่อนปลาย
- แก้วล้างตา
- พลาสเตอร์ม้วน ชิ้น
- ผ้ายืดพันแก้เคล็ดขัดยอก ( Elsatic bandage)
- ผ้ากอซชุลพาราฟินสำหรับแผลไฟไหม้
การปฏิบัติสำหรับกรณีฉุกเฉิน
- ตั้งสติให้ได้อย่าตกใจ
- ขอความช่วยเหลือ
- ปฐมพยาบาลเบื้องต้น
- ช่วยหายใจ ให้อากาศเข้าปอดสะดวก คลายเสื้อผ้าให้หลวม
- ห้ามเลือด
- นอนนิ่งๆ ห่มผ้า คอยสังเกตอาการ จับชีพจรเป็นระยะ
- ถ้ามีกระดูกหักอย่าเคลื่อนย้าย
- ห้ามรับประทานสิ่งใด (ถ้าไฟลวกรุนแรงให้จิบน้ำคำเล็กๆ)
ยาที่ควรมีไว้ในตู้ยาประจำบ้าน
- ยาแก้ปวดลดไข้ : ยาเม็ดพาราเซตามอล 500 มก.
- ยาแก้แพ้,ลดน้ำมูก : ยาเม็ดคลอเฟนิรามีน 4 มก. ,2 มก.
- ยาแก้ปวดท้องท้องอืด ท้องเฟ้อ : ยาธาตุน้ำแดง ,ยาธาตุน้ำขาว , โซดามิ้นท์ , ขมิ้นชันแคปซูล
- ยาโรคกระเพาะ : ยาเม็ดอลูมินาเมกนีเซีย , ไตรซิลิเคท
- ยาแก้ท้องเสีย : ยาน้ำเคาลินเปคติน ผงน้ำตาลเกลือแร่
- ยาใส่แผล : ทิงเจอร์ใส่แผลสด , ไอโปดีน
- ยาล้างตา : โบริคโซลูชั่น
- ยาล้างแผล เช็ดแผล : ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ , แอลกอฮอล์เช็ดแผล
- ยาทาแก้แพ้แก้คัน : คาลาไมน์
- ยาทานวด : ขี้ผึ้งปวดบวม , ครีมระกำ , GPO บาล์ม
- ยาแก้ไอผู้ใหญ่ : ยาแก้ไอน้ำดำ , ยาขับเสมหะ
- ยาแก้ไอเด็ก : ยาแก้ไอขับเสมหะ , ยาแก้ไอเด็กเล็ก ,
- ยาระบาย : ยาระบายเม็กนีเซีย , มะขามแขก , ยาเม็ดมะขามแขก
- ยาสูดดม : เหล้าแอมโมเนีย
การปฐมพยาบาลเบื้องต้น
กระดูกหัก
- วางอวัยวะส่วนนั้นบนแผ่นไม้หรือหนังสือหนา ๆ
- ใช้ผ้าพันยึดไม้ให้เคลื่อนไหว
- ถ้าเป็นปลายแขนหรือมือใช้ผ้าคล้องคอ
เลือดกำเดาไหล
- นั่งลง , ก้มศรีษะเล็กน้อย ,บีบจมูกนาน 10 นาที (หายใจทางปาก)
- วางน้ำแข็งหรือผ้าเย็น ๆบนสันจมูก หน้าผาก ใต้ขากรรไกร
- ถ้าไม่หยุด รีบไปพบแพทย์
กินยาผิด หรือกินยาพิษ
ถ้าผู้ป่วยยังรู้สึกตัวดี
- พยายามใช้นิ้วล้วงคอ ให้อาเจียนซ้ำๆ.
- ดื่มนมหรือน้ำเย็น 4-5 แก้ว หรือกลืนไข่ดิบ 5-10 ฟอง จะช่วยให้พิษยาถูกดูดซึมได้น้อยลง.
- รีบพาไปหาหมอ พร้อมกับนำยาที่กินไปด้วย
ถ้าผู้ป่วยหมดสติ ให้ปฐมพยาบาลแบบอาการหมดสติ ห้ามกรอกยาหรือให้กินอะไรทั้งสิ้น, แล้วรีบพาไปหาหมอ พร้อมกับนำยาที่กินไปด้วย
ไฟฟ้าช็อต
- รีบปิดสวิตซ์ไฟทันที
- ถ้าไม่สามารถปิดสวิทช์ไฟได้ ห้ามใช้มือจับต้องคนที่กำลังถูกไฟช็อตแล้วให้นำสิ่งที่ไม่นำไฟฟ้า เช่น ไม้กวาด ,เก้าฮีไม้ เขี่ยออกจากสายไฟ หรือเขี่ยสายไฟออกจากตัวผู้บาดเจ็บ
- เมื่อผู้ป่วยหลุดออกมาแล้ว รีบปฐมพยาบาล ถ้าหยุดหายใจ ให้ทำการเป่าปากช่วยหายใจ ถ้าคลำชีพจรไม่ได้ ให้นวดหัวใจด้วย แล้วรีบนำส่งโรงพยาบาลด้วย
ไฟไหม้ ,น้ำร้อนลวก
- ฉีกหรือตัดเสื้อผ้าบริเวณที่ถูกน้ำร้อนลวกออก
- เสื้อผ้าที่ไหม้ไฟและดับแล้ว ถ้าติดที่แผล ไม่ต้องดึงออก
- ถอดเครื่องประดับที่รัดอยู่ เช่นแหวน, เข็มขัด ,นาฬิกา ,รองเท้า ,(เพราะอาจจะบวมทำให้ถอดยาก)
- ทำให้บริเวณที่ถูกไฟไหม้น้ำร้อนลวกเย็นลงโดยเร็วที่สุด(ทำอย่างน้อย 10 นาที )
- ใช้ผ้าก็อซปราศจากเชื้อปิดแผล กรณีแผลใหญ่ ใช้ผ้าปิดพันด้วยผ้ายืดหลวม ๆ
สุนัขกัด
- ถ้าเลือดออก ห้ามเลือนทันที (ด้วยผ้าก็อซหรือบีบแผล)
- ล้างแผลด้วยน้ำสะอาด ปิดด้วยผ้าก็อซสะอาด
- รีบไปพบแพทย์ เพื่อฉีดวัคซีน
งูกัด
- ดูรอยแผล ถ้าเป็นงูพิษจะมีรอยเขี้ยว
- ใช้เชือกรัดหรือยาง หรือเข็มขัดรัดเหนือแผลให้แน่นพอควร
- ให้นอนนิ่ง ๆ คอยปลอบใจ
- ห้ามดื่มสุรา ,ยาดองเหล้า ,ยากล่อมประสาท
- ถ้าอยุดหายใจให้ช่วยหายใจทันที
- ควรนำงูไปพบแพทย์ด้วย
แมลงกัดต่อย
- ถ้าถูกต่อยหายตัว หรือต่อยบริเวณหน้า ให้รีบไปพบแพทย์
- พยายามถอนเหล็กไน(โดยใช้หลอดกาแฟเล็ก ๆ แข็ง ๆ หรือปากกาครอบแล้วกดให้เหล็กในโผล่ แล้วดึงเหล็กไนออก)
- ใช้ยาแก้แพ้ทา หรือราดด้วยน้ำโซดา หรือประคบด้วยน้ำแข็ง (ปกติอาการบวมจะลดลงใน 1 วันถ้าไม่ลดให้พบแพทย์)
- ถ้ามีอาการปวด กินยาแก้ปวด (พาราเซตามอล)
ลมพิษ
สาเหตุ โดนสารที่แพ้ ,พืช ,สารเคมี, แพ้อาหารทะเล ,เหล้า ,เบียร์ ,ละอองต่าง ๆ
การปฐมพยาบาล
- ทายาแก้ผดผื่นคัน ,คาลาไมน์ ,เพรดนิโซโลนครีม , เบตาเมทธาโซนครีม
- กินยาแก้แพ้ คลอเฟนนิรามีน ขนาด 4 มก. 1 เม็ด
- หาสาเหตุที่แพ้
- ถ้าผื่นไม่ยุบลง และเพิ่มมากขึ้นให้รีบไปพบแพทย์
เป็นลม
- ห้ามคนมุงดู พาเข้าที่ร่มในให้อยู่ในที่อากาศถ่ายเทได้สะดวก
- คลายเสื้อผ้าออกให้หลวม
- จัดให้นอนตะแคงหน้าไปข้างใดข้างหนึ่งเพื่อป้องกันในเรื่องทางเดินหายใจอุดตัน โดยเฉพาะลิ้นของผู้ป่วยมักจะตกไปทางด้านหลังของลำคอ ทำให้หายใจไม่ออก
- ใช้ผ้าชุบน้ำเช็ดหน้าผากมือ และเท้า
- ถ้าอาการไม่ดีขึ้น รีบนำส่งโรงพยาบาล
ท้องเดิน ,ท้องร่วง ,ท้องเสีย
ในเด็กโตหรือผู้ใหญ่
- งดอาหารรสจัด ,และย่อยยาก เลือกกินอาหารเหลวกินจนกว่าอาการจะดีขึ้น
- ดื่มน้ำเกลือแร่หรือผสมเอง (เกลือ 1/2 ช้อนชา+น้ำ 1 ขวดแม่โขง)
- ดื่มน้ำชาแก่ ๆ
- ถ้าถ่ายรุนแรง มีอาเจียน อ่อนเพลียมาก หน้ามืดเป็นลม และอาการไม่ดีขึ้นภายใน 48 ชั่วโมงให้รีบไปพบแพทย์
ในเด็กเล็ก เด็กทารก
- งดนมและอาหาร ประมาณ 2-4 ชั่วโมง ดื่มน้ำเกลือแร่ (ทารกใช้เกลือ 1/2ช้อน+น้ำ 1ขวดแม่โขง)
- ถ้าเด็กหิวมากให้นมที่ชงจาง ๆ ทีละน้อย
- ถ้าถ่ายท้องรุนแรง ,อาเจียน ,ดื่มนมหรือน้ำไม่ได้ (ซึม ,ตาโบ๋ ,กระหม่อมบุ๋ม ,หายใจหอบแรง ,)และไม่ดีขึ้นใน 24 ชั่วโมงให้ไปพบแพทย์โดยด่วน
ก้างติดคอ
- กลืนก้อนข้าวสุก หรือขนมปังนิ่ม ๆ
- ถ้ายังไม่หลุด กลืนน้ำส้มสายชูเจือจางเพื่อให้ก้างอ่อนลง
- ถ้าไม่หลุด ควรไปพบแพทย์
ของเข้าหู
- ตะแคงศีรษะ หันหูข้างที่สิ่งแปลกปลอมเข้าลง ตบศีรษะด้านบนเบาๆ ให้ของหล่นออกมา
- ถ้าไม่ออก หยอดน้ำมันพืช 3-4 หยด เข้าในหูข้างนั้น แล้วทำข้อ 1 ซ้ำ
- ถ้าไม่ออก ห้ามแคะ เพราะของจะยิ่งเข้าลึก, ควรรีบไปหาหมอ
ของเข้าจมูก
บีบรูจมูกที่ไม่มีของอยู่ แล้วสั่งข้างที่มีของอยู่แรงๆ ไม่ควรแคะ เพราะจะดันลึกเข้าไปอีก ถ้าไม่ออก ควรรีบไปหาหมอ
ชัก
- จับนอนตะแคงคว่ำ (ดังรูปในเรื่องจมน้ำ).
- ใช้ด้ามช้อนพันผ้า ค่อยๆ สอดเข้าไปในปากระหว่างฟันกรามข้างใดข้างหนึ่งเพื่อป้องกันการกัดลิ้น (ห้ามงัดปากขณะชัก เพราะจะทำให้ฟันหัก และเกิดอันตรายได้).
- ห้ามกรอกยาขณะชัก (นอกจากหยุดชักหรือมีสติดี และกลืนได้แล้ว)เพราะอาจทำให้สำลัก และทำให้ปอดบวมได้.
- ถ้าอาการไม่ดีขึ้นหรือไม่เคยเป็นมากก่อน ควรรีบไปหาหมอโดยด่วน.
- ถ้าอาการดีขึ้น และมียากันชักกินอยู่แล้ว ควรรีบปรึกษาหมอเรื่องการปรับยาใหม่ ไม่ควรเพิ่มยาเอง.
ขอขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบจาก
Thaigoodview.com
สุขภาพกับวัยรุ่น
SchoolNet
คู่มีอประชาชน เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับ"การปฐมพยาบาลเบื้องต้น "สถาบันการแพทย์ด้านอุบัติเหตุและสาธารณภัย กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
มูลนิธิหมอชาวบ้าน
Advertisement
|
เปิดอ่าน 60,042 ครั้ง |
เปิดอ่าน 30,249 ครั้ง |
เปิดอ่าน 27,696 ครั้ง |
เปิดอ่าน 10,226 ครั้ง |
เปิดอ่าน 37,220 ครั้ง |
เปิดอ่าน 15,281 ครั้ง |
เปิดอ่าน 97,893 ครั้ง |
เปิดอ่าน 25,205 ครั้ง |
เปิดอ่าน 27,705 ครั้ง |
เปิดอ่าน 17,416 ครั้ง |
เปิดอ่าน 11,338 ครั้ง |
เปิดอ่าน 14,702 ครั้ง |
เปิดอ่าน 21,362 ครั้ง |
เปิดอ่าน 36,547 ครั้ง |
เปิดอ่าน 145,404 ครั้ง | |
|

เปิดอ่าน 20,509 ☕ คลิกอ่านเลย |

เปิดอ่าน 15,495 ☕ คลิกอ่านเลย | 
เปิดอ่าน 30,249 ☕ คลิกอ่านเลย | 
เปิดอ่าน 17,968 ☕ คลิกอ่านเลย | 
เปิดอ่าน 60,042 ☕ คลิกอ่านเลย | 
เปิดอ่าน 62,677 ☕ คลิกอ่านเลย | 
เปิดอ่าน 21,122 ☕ คลิกอ่านเลย |
|
≡ เรื่องน่าอ่าน/สาระน่ารู้ ≡ 
เปิดอ่าน 8,977 ครั้ง | 
เปิดอ่าน 9,323 ครั้ง | 
เปิดอ่าน 34,717 ครั้ง | 
เปิดอ่าน 14,703 ครั้ง | 
เปิดอ่าน 11,360 ครั้ง |
|
|