รางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรี การสร้างพลังใจครูทั้งแผ่นดิน

ปัญหาใหญ่การศึกษาของชาติตอนนี้คงหนีไม่พ้นเรื่องคุณภาพที่ตกต่ำ ที่มาของปัญหาแม้จะมีหลายปัจจัยเข้ามาเกี่ยวข้อง แต่ผู้ที่ต้องตกเป็นจำเลยแรกของสังคม

ปัญหาใหญ่การศึกษาของชาติตอนนี้คงหนีไม่พ้นเรื่องคุณภาพที่ตกต่ำ ที่มาของปัญหาแม้จะมีหลายปัจจัยเข้ามาเกี่ยวข้อง แต่ผู้ที่ต้องตกเป็นจำเลยแรกของสังคมไปแล้วก็คือครู ส่วนนี้คุณครูเองก็คงปฏิเสธได้ยากเพราะมีหน้าที่โดยตรงกับการนำสิ่งที่กำหนดไว้ในหลักสูตรและนโยบายต่าง ๆ ไปสู่ตัวเด็กให้เกิดผลตามเป้าหมายที่กำหนดไว้เมื่อคุณภาพการศึกษาตกต่ำย่อมเป็นตัวชี้วัดให้เห็นถึงคุณภาพครูได้เช่นกัน

แม้แต่หน่วยงานต้นสังกัดของครูก็คิดเช่นนั้นเพียงแต่ไปคิดว่าคุณภาพครูที่พร่องอยู่เป็นเรื่องความรู้ จึงเร่งพัฒนาความรู้ให้ครูด้วยวิธีการดึงครูออกจากโรงเรียนนำมาอบรมสัมมนาอยู่บ่อยครั้งหรือไม่ก็ให้เรียนรู้ด้วยตนเองตามหลักสูตรที่กำหนดผ่านเทคโนโลยี เมื่อทำข้อสอบผ่านเกณฑ์ก็ได้รับเกียรติบัตร ส่วนคุณภาพครูจะเกิดตามผลที่ตั้งเป้าหมายไว้หรือไม่ก็อย่างที่เห็นกันอยู่ ทั้งที่ปัญหาคุณภาพการศึกษานั้นน่ามาจากหลายปัจจัย ทั้งตัวเด็ก สังคม สิ่งแวดล้อม หลักสูตร วิธีการถ่ายทอด การบริหารจัดการ เจตคติการเรียนรู้ของเด็กและผู้ปกครอง เป็นต้น

เมื่อโจทย์ตั้งแค่ว่าครูขาดความรู้ทั้งที่ปัจจุบันจะเป็นครูได้ต้องจบปริญญาตรีเป็นอย่างต่ำและมีจำนวนไม่น้อยที่จบปริญญาโทและปริญญาเอก ส่วนนี้จึงไม่น่าจะเป็นปัจจัยหลัก ซึ่งส่วนที่น่าจะต้องเติมเต็มให้อยู่น่าจะเป็นด้านคุณธรรม จริยธรรม อุดมการณ์ ความเป็นครูมืออาชีพโดยเฉพาะกับครูรุ่นใหม่บางส่วนที่ไม่ได้ใฝ่ฝันเป็นครูมาตั้งแต่แรกเริ่ม การศึกษาที่ผ่านมาจึงเน้นไปทางสาขาที่ชอบมากกว่าวิชาชีพครูทำให้ส่วนคุณลักษณะเหล่านี้เกิดขึ้นน้อย เมื่อได้มาเป็นครูจึงทำหน้าที่ได้แค่เป็นผู้สอนหนังสือมากกว่าการเป็นผู้ให้ ส่วนครูรุ่นเก่าอีกจำนวนไม่น้อยเช่นกันที่พลังใจในการทำงานเริ่มลดลงด้วยเหตุหลายปัจจัยโดยเฉพาะระบบความก้าวหน้าด้วยวิทยฐานะ ภาระงานอื่นที่มากขึ้น คุณภาพครูจะเกิดขึ้นอย่างยั่งยืนคงจะต้องสร้างจิตวิญญาณ อุดมการณ์ของการเป็นครูมืออาชีพเกิดขึ้นให้ได้ แล้วคุณภาพด้านอื่นจะตามมาได้ไม่ยาก ที่ว่าเช่นนี้อาจมีผู้ท้วงติงว่าที่ผ่านมาก็มีการสร้างขวัญและกำลังใจให้ครูแล้วมากมายทั้งเพิ่มเงินเดือนสูงขึ้น ให้ความก้าวหน้าด้านวิทยฐานะ เชิดชูเกียรติเป็นครูดีเด่นรับรางวัลต่าง ๆ ซึ่งวิธีการที่ว่ามานี้แม้จะสร้างขวัญกำลังใจให้กับครูได้ก็จริงแต่ก็เฉพาะผู้ที่ได้รับประโยชน์เพราะว่าวิทยฐานะจะเกิดขึ้นได้ครูต้องมีความพร้อมด้านข้อมูลและตัวผู้เรียนมีผลสัมฤทธิ์ระดับสูง ช่วยสร้างรางวัลกับการขอวิทยฐานะ ซึ่งในพื้นที่ห่างไกล ครูที่ทำงานปิดทองหลังพระหรือครูที่เป็นกระดูกสันหลังของโรงเรียนทำงานเพื่อเด็กเพื่อโรงเรียนการที่จะมีข้อมูล มีเวลาที่จะทำผลงานวิชาการขอวิทยฐานะให้ตนเองคงเกิดขึ้นยากหรือทำแล้วคุณภาพไม่ผ่านเกณฑ์ยิ่งเงินเดือนนำมาผูกติดกับวิทยฐานะด้วยแล้ว ส่วนนี้จึงกลายเป็นดาบ 2 คม ผู้ที่ได้ก็มีขวัญกำลังใจ ส่วนผู้ที่ไม่ได้ก็เสียกำลังใจ

การสร้างขวัญกำลังใจ จึงน่าจะต้องหาวิธีการที่ยั่งยืน ด้วยจิตใจ อุดมการณ์ของความเป็นครู เห็นการให้เป็นสิ่งที่ยิ่งใหญ่ของความเป็นครู เห็นความสำเร็จของศิษย์แล้วมีความสุข ทำแล้วได้รับบุญกุศลไปด้วย หากพัฒนาได้เช่นนี้เชื่อว่าคุณภาพครู คุณภาพเด็กเกิดขึ้นแน่ ส่วนจะดำเนินการอย่างไรนั้นก็ต้องหาวิธีการกันต่อไป

แต่สำหรับในที่นี้จะขออัญเชิญวิธีการซึ่งเป็นรางวัลที่ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พระราชานุญาตให้กระทรวงศึกษาธิการ คุรุสภา มูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้าจักรี จัดตั้ง “รางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรี” ขึ้น เพื่อคัดเลือกยอดครูของแผ่นดินที่เป็นผู้สร้างการเปลี่ยนแปลง สร้างแรงบันดาลใจให้ลูกศิษย์ เข้ารับรางวัลพระราชทานซึ่งการสรรหาสุดยอดครูดีรับพระราชทานรางวัลนี้จะดำเนินการทั้งในประเทศไทยและกลุ่มประเทศในอาเซียนรวมถึงติมอร์เลสเต จาก

พระมหากรุณาธิคุณได้สร้างความปลื้มปีติให้กับครูทั้งแผ่นดินอย่างหาที่สุดมิได้ ทำให้ครูเกิดขวัญ กำลังใจอย่างใหญ่หลวง ที่จะได้ร่วมจิตรวมพลังเฉลิมพระเกียรติในวันมหามงคล ทรงเจริญพระชนมพรรษา 60 พรรษา วันที่ 2 เมษายน 2558 และสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณที่ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจนานัปการที่นำความร่มเย็นเป็นสุข ความเจริญรุ่งเรืองของพสกนิกรและประเทศชาติอย่างต่อเนื่องยาวนาน รวมถึงด้านการศึกษาที่ทรงสนพระทัย ใส่พระทัย จากพระปรีชาสามารถและพระอุตสาหะในการแก้ปัญหาและพัฒนาการศึกษาในทุกระดับ โดยเฉพาะเด็กและเยาวชนผู้ด้อยโอกาสในท้องที่ห่างไกล ทำให้เกิดรูปแบบ แนวทาง โครงการจำนวนมากที่สามารถแก้ปัญหา พัฒนาการศึกษา ที่สอดคล้องกับบริบทการพัฒนาคุณภาพชีวิตของเด็กและประชาชนในแต่ละพื้นที่เมื่อนำไปสู่ภาคปฏิบัติแล้วเกิดผลต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตเด็กและเยาวชนอย่างเป็นรูปธรรม ทั้งยังทรงเป็นต้นแบบสุดยอดครูของแผ่นดิน ด้วยพระปรีชาสามารถด้านการศึกษา ด้านการเรียนรู้ตลอดชีวิต พระอัจฉริยภาพด้านการสร้างองค์ความรู้ด้วยพระราชนิพนธ์เกิดความรู้หลากหลายประเภทและเกิดขึ้นจำนวนมากมาย นับเป็นพระมหากรุณาธิคุณต่อวงการครูอย่างหาที่สุดมิได้ที่จะได้ดำเนินตามรอยพระบาทเพื่อพัฒนาบุคลากรของชาติให้มีคุณภาพยิ่ง ๆ ขึ้นไป

นอกจากนั้นการคัดเลือกยอดครูรับพระราชทาน “รางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรี” ยังเป็นการสร้างกระบวนการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนที่จะได้ร่วมกันค้นหาช้างเผือกหรือเพชรเม็ดงามของวงการครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ที่เป็นผู้สร้างการเปลี่ยนแปลง สร้างแรงบันดาลใจให้ลูกศิษย์ด้วยการปฏิบัติหน้าที่อย่างมุ่งมั่น ทุ่มเท อุตสาหะ ฝ่าฟันอุปสรรคปัญหาอย่างไม่ย่อท้อมายาวนานไม่น้อยกว่า 20 ปี ส่งผลให้ลูกศิษย์เกิดความสำเร็จ เจริญก้าวหน้าในชีวิตทั้งด้านการเรียนและอาชีพรวมถึงเป็นผู้มีคุณูปการต่อการศึกษา เพื่อนำมายกย่องเชิดชูเกียรติให้เห็นเป็นแบบอย่างกับครูทั่วไป โดยการสรรหาจะให้ศิษย์เก่าที่มีอายุไม่ต่ำกว่า 25 ปี หรือ สถานศึกษาโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการสถานศึกษา หรือ องค์กรภาครัฐ หรือ เอกชน และสมาคม มูลนิธิ ที่มีฐานะเป็นนิติบุคคล เป็นผู้โหวตและเสนอชื่อไปยังสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา เขต 1 ของทุกจังหวัด ภายในเดือนพฤศจิกายนหรือเวลาที่กำหนด หลังจากนั้นจะมีการคัดเลือกระดับจังหวัดและส่วนกลางต่อไป จากการสรรหาด้วยวิธีการดังกล่าวจึงเปิดประตูกว้างให้กับครูทุกคนทุกพื้นที่ทั้งในเมือง ชนบท หลังเขา ยอดดอย เกาะแก่ง หรือ ครูที่ทำงานปิดทองหลังพระ ครูที่เป็นกระดูกสันหลังของโรงเรียน ครูที่ไม่อยากนำเสนอตัวเอง ได้เข้าถึงรางวัลนี้ได้ เพียงแต่ว่าต้องเป็นครูดีในสายตาของประชาชนหรือลูกศิษย์เท่านั้นเอง

ซึ่งหากครูท่านใดได้รับการโหวตและผ่านการกลั่นกรองระดับจังหวัดโดยผ่านความเห็นชอบของคณะกรรมการส่วนกลางแล้วก็จะได้รับรางวัล “ครูขวัญศิษย์” เป็นเบื้องต้น หากได้คะแนนสูงสุดจากการคัดเลือกกรรมการส่วนกลางจะได้รับพระราชทาน “รางวัลสมเด็จเจ้าฟ้าจักรี” เหรียญทอง เงินรางวัล เข็มเชิดชูเกียรติ เกียรติบัตร ลำดับที่

2-3 ได้รับรางวัล “คุณากร” เหรียญเงิน เข็มเชิดชูเกียรติ และเกียรติบัตร และลำดับที่ 4-17 ได้รับรางวัล “ยิ่งคุณ” เหรียญทองแดง เข็มเชิดชูเกียรติและเกียรติบัตรจึงขอให้ผู้ที่มีสิทธิเสนอชื่อครูโดยเฉพาะลูกศิษย์ทั้งหลายหากเห็นว่าครูที่เคยสอนมาหรือเคยพบเห็นครูที่มีความมุ่งมั่นทุ่มเทกับการสอนเป็นต้นแบบที่ดีทั้งด้านคุณธรรม จริยธรรม มีความอุตสาหะกับการแก้ปัญหาพัฒนาช่วยเหลือลูกศิษย์และประชาชนมาตลอดก็ขอให้เสนอชื่อครูท่านนั้นด้วย แม้ว่าโอกาสที่จะได้รับรางวัลพระราชทานนั้นจะต้องเป็นสุดยอดครูจริง ๆ ด้วยต้องสรรหากันทั้งประเทศ แต่สำหรับครูแล้วเพียงรู้ว่าลูกศิษย์ยังระลึกถึง มองเห็นคุณค่าความดีอยู่ แค่นี้ครูก็อิ่มเอมใจเหมือนได้เชื้อไฟเติมพลัง จิตวิญญาณของความเป็นครูให้คงอยู่ตลอดไป ยิ่งหากมีโอกาสได้รับพระราชทานรางวัลด้วยแล้วคงไม่ต้องพูดถึงเพราะชั่วชีวิตนี้คงไม่มีอะไรที่จะเป็นมงคลชีวิตไปมากกว่าสิ่งนี้ได้แน่.



กลิ่น สระทองเนียม

ที่มา เดลินิวส์ วันอังคาร 25 พฤศจิกายน 2557