Advertisement
สังคมพืชในป่าชายเลนมีลักษณะเฉพาะตัวที่แตกต่างไปจากสังคมพืชในป่าบกอื่นๆ อันเนื่องมาจากสภาพแวดล้อมเป็นตัวการจำกัดที่สำคัญซึ่งทำให้พืชที่มีการปรับตัวมาโดยเฉพาะเท่านั้นที่จะดำรงชีวิตอยู่ได้ พืชพวกนี้จำเป็นต้องมีการปรับตัวทั้งทางด้านสรีระและโครงสร้าง โดยเฉพาะเมื่อต้องอยู่ในสภาพที่เป็นดินเลนลึกและจมอยู่ในน้ำเค็มที่ท่วมถึงเป็นประจำ พืชพวกนี้มีรากค้ำจุนจำนวนมากแตกออกบริเวณโคนต้น ทำหน้าที่พยุงลำต้นและยังทำหน้าที่หายใจด้วย
เนื่องจากใต้ผิวดินลงไปมีออกซิเจนน้อยมาก เห็นได้ชัดในพวก โกงกาง ลักษณะรากที่ทำหน้าที่หายใจอาจมีความแตกต่างกันออกไป เช่น แทงขึ้นจากรากใต้ดินเป็นแท่งตรงซึ่งเห็นบริเวณรอบๆโคนต้น พบใน แสม ลำพูและลำแพน แทงขึ้นมาบนพื้นดินเป็นรูปหักงอคล้ายเข่า เช่น ถั่วขาว พังกาหัวสุม ฝาด และ โปรงหรือมีลักษณะเป็นสันแบนบริเวณโคนต้นและทอดยาวคดเคี้ยวออกไปซึ่งเรียกว่า พูพอน (buttress) ซึ่งพบใน ตะบูน และ โปรง พันธุ์ไม้ดังกล่าวพวกนี้มักมีผลที่ออกตั้งแต่อยู่บนต้นแม่ (vivipary) มีลักษณะแหลมยาวคล้ายฝัก เมื่อหล่นจากต้นแม่สามารถปักลงในดินเลนและพร้อมที่จะเติบโตได้อย่างรวดเร็ว
ลักษณะที่ปรับตัวเพื่อเจริญอยู่ได้ในน้ำเค็ม มีลักษณะคล้ายพืชทะเลทราย เนื่องจากไม่สามารถดูดน้ำนั้นไปใช้ได้สะดวกอย่างน้ำจืดจึงต้องเก็บกักน้ำที่ดูดขึ้นไปได้ไว้ในลำต้นให้ได้มากที่สุด เห็นได้จากลักษณะของใบซึ่งมักมีคิวตินเคลือบหนา มีปากใบแบบจม และมักมีขนปกคลุมผิวใบทั้งนี้เพื่อป้องกันการระเหยของน้ำออกจากใบ บางชนิดมีการเก็บกักน้ำไว้ในเซลล์พิเศษของใบ ซึ่งทำให้ใบมีลักษณะอวบน้ำ นอกจากนี้เซลล์ของพืชในป่าชายเลนยังมีความเข้มข้นของเกลือแร่สูงกว่าเซลล์ปกติทั่วไป รวมทั้งมีต่อมขับน้ำเกลือทำหน้าที่ควบคุมความเข้มข้นของเกลือแร่ในเซลล์ใบให้อยู่ในระดับปกติอีกด้วย
สำหรับพันธุ์ไม้ที่พบโดยทั่วไปที่เห็นได้เด่นชัดเป็นพวกไม้ยืนต้น นอกนั้นจะมีพวกไม้พุ่ม อิพีไฟต์และไม้เลื้อย ส่วนที่พบในน้ำคือสาหร่าย และแพลงค์ตอนพืชต่างๆ
พืชยืนต้นที่พบเป็นชนิดเด่นในป่าชายเลน ได้แก่
โกงกางใบเล็ก (Rhizophora apiculata)
พันธุ์ไม้สำคัญที่พบมากในป่าชายเลนลักษณะคล้ายคลึงกับโกงกางใบใหญ่ แต่ใบมีขนาดเล็กกว่า ตรงโคนต้นแตก รากค้ำจุนมาก ฝักมีขนาดเล็กยาวประมาณ 30 เซนติเมตร เมื่อร่วงหล่นลงสู่พื้นจะปักดินและงอกขึ้นมาเป็นต้น โกงกางทั้งสองชนิดมักขึ้นอยู่ริมชายฝั่งของเขตแนวป่าด้านนอก
โกงกางใบใหญ่ (Rhizophora mucronata)
พันธุ์ไม้ที่มีลักษณะต้นตั้งตรง และแตกกิ่งก้านเป็นพุ่มบริเวณเรือนยอด รากค้ำจุนแตกออกตรงโคนต้น ใบขนาดใหญ่เป็นมัน ผลสีน้ำตาล มีการงอกของเมล็ดตั้งแต่อยู่บนต้นยื่นลงมาเป็นท่อนยาวสีเขียว ขนาดยาวประมาณ 50 เซนติเมตร เมื่อร่วงหล่นลงสู่พื้นโคลน จะปักลงไปในดินและเจริญงอกขึ้นมาเป็นต้น
แสมขาว (Avicennia alba)
พันธุ์ไม้ป่าชายเลนที่พบมากอีกชนิดหนึ่ง ลักษณะต้นสูงใหญ่ ตรงโคนต้นมีราก
อากาศโผล่พ้นพื้นดันขึ้นมาเป็นเส้นขนาดยาวประมาณ 10-20 เซนติเมตร ดอกมีขนาดเล็กสีเหลือง กลิ่นหอม ผลมีรูปร่างกลมรีคล้ายผลมะม่วงขนาดเล็ก เมื่อหล่นลงสู่พื้นจึงงอกขึ้นเป็นต้นใหม่หรือถูกพัดพาไปกับน้ำทะเล
ประสัก หรือพังกาหัวสุม (Bruguira gymnorrhiza)
พันธุ์ไม้ในป่าชายเลนที่ขึ้นแทรกอยู่ในเขตป่าโกงกาง ใบมีผิวเรียบมัน ดอกประสักมีกลีบเลี้ยงสีแดง ผลมีการงอกของเมล็ดตั้งแต่ยังอยู่บนต้น ลักษณะเป็นท่อนยาวประมาณ 12 เซนติเมตร เมื่อร่วงหล่นปักลงบนพื้นดินโคลนจะงอกรากและเจริญเป็นต้น
ลำพู (Sonneratia caseolaris)
พันธุ์ไม้ป่าชายเลนที่มักพบขึ้นปะปนกับแสมบริเวณปากแม่น้ำที่เป็นแหล่งน้ำกร่อยมีรากอากาศขนาดใหญ่ที่แทงขึ้นมาจากพื้นดินเห็นได้ชัดเจน บนต้นลำพูนี่เองที่หิ่งห้อยชอบอาศัยอยู่และส่งแสงกระพริบในเวลากลางคืน
จาก (Nypa frutican)
พืชจำพวกปาล์มที่พบขึ้นอยู่หนาแน่นบริเวณริมฝั่งคลองของป่าชายเลนหรือบริเวณน้ำกร่อยชาวประมงนิยมนำใบจากไปมุงหลังคาบ้าน ผลลักษณะเป็นทะลาย แทงขึ้นมาจากกอ
ตะบูน (Xylocarpus granatum)
พบขึ้นอยู่ทางเขตด้านใน ถัดจากโกงกางเข้าไปซึ่งเป็นเขตตะบูนและโปรง ลักษณะโคนต้นมีรากแผ่ออกเป็นพูพอนขนาดใหญ่ ผลมีขนาดและรูปร่างคล้ายมะตูม เมื่อผลแห้งจะแตกออกมีเมล็ดขนาดใหญ่อยู่ภายใน
โปรง (Ceriops tagal)
พันธุ์ไม้ชายเลน ขึ้นปะปนกับตะบูน ลำต้นตั้งตรงขนาดสูงประมาณ 5 เมตร เมื่อติดผลมีลักษณะคล้ายคลึงกับฝักโกงกางใบเล็ก ต้นโปรงจะขึ้นอยู่บนพื้นดินที่ค่อนข้างแข็งในเขตเดียวกับตะบูน
ตาตุ่ม (Excoecaria agallocha)
พันธุ์ไม้ป่าชายเลนที่มียางพิษสีขาวหากเข้าตาจะทำให้อักเสบ พบขึ้นปะปนอยู่กับต้นฝาด เราจะสังเกตต้นตาตุ่มได้ เมื่อใบแก่จะเปลี่ยนเป็นสีส้มแดงก่อนที่จะร่วงหล่น
ฝาดแดง (Lumnitzera littorea)
ไม้ป่าชายเลนขนาดต้นใหญ่ ลำต้นสีดำใบเล็ก อวบน้ำ ดอกออกเป็นช่อสีแดง ออกดอกชุกในช่วงฤดูฝน ซึ่งจะมีนกกินน้ำหวานหลายชนิด เช่น นกกระจิบ นกแว่นตาขาวและนกกินปลีที่อาศัยอยู่ตามป่าชายเลนชอบมาดูดน้ำหวานจากดอกฝาดสีแดงเหล่านี้
เสม็ด (Melaleuca leucadendron)
พืชยืนต้นที่ขึ้นอยู่ทางเขตด้านในสุดของป่าชายเลนเชื่อมต่อกับป่าบก ดอกเป็นช่อสีขาว ส่วนใหญ่ของพื้นที่ป่าเสม็ดจะมีน้ำท่วมถึงเฉพาะช่วงน้ำเกิดในฤดูหนาวเท่านั้น เปลือกของเสม็ดนำมาชุบน้ำมันยางใช้ทำขี้ไต้ สำหรับจุดไฟ ซึ่งเป็นที่นิยมของชาวประมง
(ที่มา: สนิท อักษรแก้ว,2541)
Advertisement
![ติดพนันเสียคนตอนแก่เนื่องมาจากเป็นเพราะสมองเสื่อมโทรม ติดพนันเสียคนตอนแก่เนื่องมาจากเป็นเพราะสมองเสื่อมโทรม](news_pic/p39765530603.jpg) เปิดอ่าน 15,476 ครั้ง ![ลมบกและลมทะเล ลมบกและลมทะเล](news_pic/p49046750712.jpg) เปิดอ่าน 2,012 ครั้ง ![เผย 14 รอยเลื่อนมีพลังในไทย ที่อาจทำให้เกิดแผ่นดินไหว เผย 14 รอยเลื่อนมีพลังในไทย ที่อาจทำให้เกิดแผ่นดินไหว](news_pic/p74870361352.jpg) เปิดอ่าน 24,158 ครั้ง ![หมึกปากกา ทำมาจากอะไร หมึกปากกา ทำมาจากอะไร](news_pic/p30129101400.jpg) เปิดอ่าน 59,022 ครั้ง ![คู่ชิดวิทย์สร้างสรรค์ คู่ขวัญ "สงกรานต์
ดินสอพอง" คู่ชิดวิทย์สร้างสรรค์ คู่ขวัญ "สงกรานต์
ดินสอพอง"](news_pic/p65863710142.jpg) เปิดอ่าน 1,359 ครั้ง ![รู้แล้ว สโตนเฮนจ์ มีไว้ทำไม รู้แล้ว สโตนเฮนจ์ มีไว้ทำไม](news_pic/p42775210748.jpg) เปิดอ่าน 30,633 ครั้ง ![การเรืองแสงของสิ่งมีชีวิต การเรืองแสงของสิ่งมีชีวิต](news_pic/p80017691112.jpg) เปิดอ่าน 17,646 ครั้ง ![อ.เจษฎา ชี้พระนั่งในน้ำเดือด เป็นแค่กลทางวิทยาศาสตร์ อ.เจษฎา ชี้พระนั่งในน้ำเดือด เป็นแค่กลทางวิทยาศาสตร์](news_pic/p38290131223.jpg) เปิดอ่าน 18,177 ครั้ง ![เกิดทฤษฎีอันใหม่ดาวพุธกับดาวศุกร์ เป็นเศษเดน ของโลก เกิดทฤษฎีอันใหม่ดาวพุธกับดาวศุกร์ เป็นเศษเดน ของโลก](news_pic/p52604210856.jpg) เปิดอ่าน 15,740 ครั้ง ![IAUประกาศ 106 ชื่อดาวเคราะห์น้อยล่าสุด หนึ่งในนั้นมีชื่อคนไทย IAUประกาศ 106 ชื่อดาวเคราะห์น้อยล่าสุด หนึ่งในนั้นมีชื่อคนไทย](news_pic/p11075890731.jpg) เปิดอ่าน 10,594 ครั้ง ![นักฟิสิกส์ไทยสร้างผลงานแห่งประวัติศาสตร์ ค้นพบสูตรคำนวณฟิสิกส์ ที่ได้รับการยอมรับระดับโลก นักฟิสิกส์ไทยสร้างผลงานแห่งประวัติศาสตร์ ค้นพบสูตรคำนวณฟิสิกส์ ที่ได้รับการยอมรับระดับโลก](news_pic/p17850041359.jpg) เปิดอ่าน 25,461 ครั้ง ![ระบบสุริยะอาจสูญสลาย! เมื่อนักดาราศาสตร์พบปรากฏการณ์ "ดาวมรณะ" กลืนดาวบริวาร ระบบสุริยะอาจสูญสลาย! เมื่อนักดาราศาสตร์พบปรากฏการณ์ "ดาวมรณะ" กลืนดาวบริวาร](news_pic/p46038270606.jpg) เปิดอ่าน 14,834 ครั้ง ![แมงมุม แมงมุม](news_pic/p65415450611.jpg) เปิดอ่าน 26,476 ครั้ง ![ส่งเครื่องมือไปพิสูจน์หลักฐานว่ามนุษย์โลกเป็น ลูกหลานดาวอังคาร ส่งเครื่องมือไปพิสูจน์หลักฐานว่ามนุษย์โลกเป็น ลูกหลานดาวอังคาร](news_pic/p51210361006.jpg) เปิดอ่าน 25,161 ครั้ง ![อวกาศมีกลิ่นเหมือนอะไร? อวกาศมีกลิ่นเหมือนอะไร?](news_pic/p45304860201.jpg) เปิดอ่าน 24,467 ครั้ง ![ใส่หลอดในขวดซอสมะเขือเทศจะทำให้เทออกง่าย ใส่หลอดในขวดซอสมะเขือเทศจะทำให้เทออกง่าย](news_pic/p97138480834.jpg) เปิดอ่าน 29,736 ครั้ง
|
![ลมบกและลมทะเล ลมบกและลมทะเล](news_pic/p49046750712.jpg)
เปิดอ่าน 2,012 ☕ คลิกอ่านเลย |
![ยาหม่องสามารถใช้ขจัดหมากฝรั่งเปื้อนผ้าได้ จริงหรือ? ยาหม่องสามารถใช้ขจัดหมากฝรั่งเปื้อนผ้าได้ จริงหรือ?](news_pic/p35458970823.jpg)
เปิดอ่าน 29,224 ☕ คลิกอ่านเลย | ![กฎของก๊าซ (THE GAS LAWS) กฎของก๊าซ (THE GAS LAWS)](news_pic/p81071501554.jpg)
เปิดอ่าน 20,905 ☕ คลิกอ่านเลย | ![ฮือฮา นาซาค้นพบกาแล๊คซี่"ซูเปอร์มัม คอสมิค"แหล่งกำเนิดดวงดาวจำนวนมาก ฮือฮา นาซาค้นพบกาแล๊คซี่"ซูเปอร์มัม คอสมิค"แหล่งกำเนิดดวงดาวจำนวนมาก](news_pic/p58834052050.jpg)
เปิดอ่าน 37,290 ☕ คลิกอ่านเลย | ![ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับโครงงานวิทยาศาสตร์ ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับโครงงานวิทยาศาสตร์](news_pic/p50951330901.jpg)
เปิดอ่าน 10,369 ☕ คลิกอ่านเลย | ![รู้ไหม? ทำไมดาวอังคารไม่มีชั้นบรรยากาศ รู้ไหม? ทำไมดาวอังคารไม่มีชั้นบรรยากาศ](news_pic/p37052690956.jpg)
เปิดอ่าน 24,551 ☕ คลิกอ่านเลย | ![ทำไม E = mc กำลัง 2 สมการสะท้านโลก ทำไม E = mc กำลัง 2 สมการสะท้านโลก](news_pic/p46826050746.jpg)
เปิดอ่าน 30,984 ☕ คลิกอ่านเลย |
|
≡ เรื่องน่าอ่าน/สาระน่ารู้ ≡ ![ความต่างของ วิวัฒนาการ vs พัฒนาการ ว่ามันต่างกันยังไง !! ความต่างของ วิวัฒนาการ vs พัฒนาการ ว่ามันต่างกันยังไง !!](news_pic/p24619251159.jpg)
เปิดอ่าน 24,718 ครั้ง | ![คุณภาพผู้เรียนวัดจาก NT-ONET เส้นทางที่ลางเลือน! คุณภาพผู้เรียนวัดจาก NT-ONET เส้นทางที่ลางเลือน!](news_pic/p16296030900.jpg)
เปิดอ่าน 7,242 ครั้ง | ![กินสเต๊กอย่างถูกวิธี กินสเต๊กอย่างถูกวิธี](news_pic/p97472480806.jpg)
เปิดอ่าน 42,927 ครั้ง | ![เตือนปั่นจักรยานหนักกระเทือน จนเป็นเหตุให้ "นกเขาไม่ขันได้" เตือนปั่นจักรยานหนักกระเทือน จนเป็นเหตุให้ "นกเขาไม่ขันได้"](news_pic/p16273230643.jpg)
เปิดอ่าน 9,927 ครั้ง | ![เคล็ดลับหุงข้าวอย่างมืออาชีพ เคล็ดลับหุงข้าวอย่างมืออาชีพ](news_pic/p58151630645.jpg)
เปิดอ่าน 28,531 ครั้ง |
|
|